موج فعلی عفونت‌های تنفسی در ایران و جهان؛ علل، تفاوت‌ها و راهکارها
خبرمهم، دکتر نوری‌زاده: موج تازه‌ای از عفونت‌های ویروسی- تنفسی در ایران و بسیاری از کشورهای جهان مشاهده شده که عمدتاً شامل آنفلوانزا، ویروس سنسیشیال تنفسی (RSV)، کووید-۱۹ با سویه‌های جدید اومیکرون و برخی ویروس‌های سرماخوردگی فصلی است. شواهدی از پیدایش یک ویروس جدید گزارش نشده، اما زیرسویه‌های جدید از اومیکرون (مانند KP.3 و JN.1) با قدرت سرایت بالاتر شایع شده‌اند. این سویه‌ها معمولاً خفیف‌ترند ولی در افراد مسن یا دارای بیماری زمینه‌ای می‌توانند خطرناک باشند.
دکتر نوری‌زاده: واکسیناسیون آنفلوانزا هنوز مهم‌ترین ابزار پیشگیری است اما باید توجه داشت که هر سال واکسن آنفلوانزا بر اساس سویه‌های غالب همان سال به‌روز می‌شود.
به گزارش بخش اجتماعی سایت خبرمهم ، دکتر مصطفی نوری‌زاده، عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد علوم پزشکی تهران در گفت‌وگو با مطهره حیدری، خبرنگار گروه رسانه‌ای خبرهای فوری مهم درخصوص شیوع عفونت‌های ویروسی در کشور گفت: در ماه‌های اخیر، موج تازه‌ای از عفونت‌های ویروسی- تنفسی در ایران و بسیاری از کشورهای جهان، از جمله شرق و جنوب‌شرقی آسیا، مشاهده شده است. این موارد عمدتاً شامل آنفلوانزا، ویروس سنسیشیال تنفسی (RSV)، کووید-۱۹ با سویه‌های جدید اومیکرون و برخی ویروس‌های سرماخوردگی فصلی است. افزایش همزمان چند ویروس می‌تواند باعث شدت علائم بیشتر و دوره نقاهت طولانی‌تر شود. با این حال، تاکنون شواهدی از پیدایش یک ویروس کاملاً جدید گزارش نشده است، بلکه تغییرات و جهش‌های خفیف در ویروس‌های شناخته‌شده عامل اصلی افزایش موارد بیماری هستند.
نوری‌زاده نسبت به احتمال ظهور ویروس جدید تاکید کرد: در حال حاضر، داده‌های اپیدمیولوژیک جهانی از جمله گزارش‌های سازمان جهانی بهداشت (WHO) نشان می‌دهد که ویروس جدیدی در گردش نیست، اما زیرسویه‌های جدید از اومیکرون (مانند KP.3 و JN.1) با قدرت سرایت بالاتر شایع شده‌اند. این سویه‌ها معمولاً خفیف‌ترند ولی در افراد مسن یا دارای بیماری زمینه‌ای می‌توانند خطرناک باشند. در نتیجه، موج فعلی بیشتر به دلیل تغییرات جزئی در ویروس‌ها و ایمنی کاهش‌یافته جمعیت نسبت به سال‌های قبل از کرونا است، نه ظهور عامل ناشناخته. استفاده از ماسک نیز در زمان کرونا موجب کاهش احتمال ابتلا به کرونا شد اما استفاده از آن باعث کاهش ایمنی ما در برابر ویروس‌های ساده شد.
وی با اشاره به تفاوت ویروس‌های امسال با سال‌های قبل اظهار داشت: امسال، شدت علائم مانند تب بالا، بدن‌درد و سرفه خشک طولانی بیشتر گزارش شده است گرچه مطالعه علمی در این مورد ندیدم. اما احتمالاً علت آن هم‌زمانی عفونت چند ویروس و تماس کمتر افراد با پاتوژن‌ها در دوران قرنطینه‌های کرونایی است که سیستم ایمنی را کمی "غیرآماده" کرده است. علاوه بر این، برخی سویه‌های آنفلوانزا (به‌ویژه H3N2) نسبت به واکسن سال قبل اندکی تغییر ژنتیکی پیدا کرده‌اند.
دکتر نوری‌زاده نسبت به افزایش ابتلا با وجود واکسن تأکید کرد: واکسیناسیون آنفلوانزا هنوز مهم‌ترین ابزار پیشگیری است، اما باید توجه داشت که هر سال واکسن آنفلوانزا بر اساس سویه‌های غالب همان سال به‌روز می‌شود. اگر فرد از واکسن سال گذشته استفاده کند یا واکسن فعلی با سویه‌های در گردش هم‌خوانی کامل نداشته باشد، اثربخشی کاهش می‌یابد. بنابراین تزریق سالانه آن ضروری است. ضعف در تولید و توزیع واکسن‌ها و کاهش استقبال مردم از واکسیناسیون فصلی، از دلایل افزایش موارد ابتلا در ایران و جهان محسوب می‌شود.
همچنین با تاکید بر خطرات خوددرمانی گفت: خوددرمانی، به‌ویژه با آنتی‌بیوتیک‌ها یا داروهای استروئیدی، بسیار خطرناک است. این داروها علیه ویروس‌ها مؤثر نیستند و می‌توانند باعث مقاومت میکروبی، آسیب کبدی و تأخیر در تشخیص عفونت‌های شدید شوند. بهترین کار، استراحت، مصرف مایعات فراوان، تب‌بر ساده، و مراجعه به پزشک در صورت تنگی نفس یا تب پایدار است.
نوری‌زاده نسبت به نقش سیاست‌های پیشگیری اظهار داشت: بخشی از شدت موج فعلی به ضعف در اطلاع‌رسانی، کمبود واکسیناسیون و بی‌توجهی به تهویه و ماسک در مکان‌های بسته برمی‌گردد. تجربه شرق آسیا نشان داده واکسیناسیون به‌موقع و پایش مدارس و بیمارستان‌ها می‌تواند موج‌ها را کنترل کند.
با اشاره به نگرانی اصلی نیز تأکید کرد: بزرگ‌ترین نگرانی امروز، نه صرفاً ویروس‌ها، بلکه بی‌توجهی مردم و مسئولان به پیشگیری و واکسیناسیون است. ویروس‌ها همیشه تغییر می‌کنند، اما اگر آگاهی عمومی بالا باشد و نظام سلامت فعالانه عمل کند، هیچ جهش جدیدی نمی‌تواند بحران‌آفرین شود. در مجموع، موج کنونی ترکیبی از آنفلوانزا، کووید با سویه‌های تازه و سایر ویروس‌های فصلی است، نه نشانه‌ی بیماری ناشناخته.
دکتر مصطفی نوری‌زاده، عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد علوم پزشکی تهران در پایان افزود: واکسیناسیون فصلی آنفلوانزا و تزریق دوز یادآور کووید، همچنان مؤثرترین روش محافظت هستند. پرهیز از خوددرمانی، رعایت بهداشت، و تقویت ایمنی با خواب، تغذیه و فعالیت بدنی، کلید عبور از این فصل ویروسی‌اند.
